Hipoglikemia, inaczej niedocukrzenie. Jest powikłaniem cukrzycy, jednej z najpowszechniejszych chorób XXI wieku. Charakteryzuje się spadkiem glukozy poniżej 55 mg/dl, bez względu na to czy obniżeniu poziomu cukru towarzyszą objawy kliniczne, czy nie. Jest typowym stanem nagłym, który stanowi poważne zagrożenie dla życia.
Jest typowym stanem nagłym, który stanowi poważne zagrożenie dla życia.
Przyczyny:
- Podanie zbyt dużej dawki insuliny
- Błędy w odżywianiu np. ominięcie posiłku, zbyt długa przerwa pomiędzy posiłkami, zbyt mała ilość węglodowanów w posiłku, czy zbyt duży odstęp między podaniem insuliny, a posiłkiem
- Upojenie alkoholowe (alkohol zmniejsza endogenną produkcję glukozy)
- Zwiększona wrażliwość na podanie insuliny (np. duży spadek masy ciała, wysiłek fizyczny)
- Niektóre leki
Objawy:
a) Objawy wczesne
– Bóle głowy, nudności
– Objawy pobudzenia układu współczulnego: drżenie, kołatanie serca, blada i spocona skóra, rozszerzenie źrenic, uczucie głodu
b) Objawy późne – neuroglikopeniczne
– senność, splątanie, zaburzenia widzenia, zaburzenia mowy, zaburzenia zachowania (przypominające odurzenie alkoholowe), parestezje, utrata przytomności
Na skutek uszkodzenia układu współczulnego wieloletnią cukrzycą, tzw. objawy wczesne mogą nie występować. Wówczas pierwszym objawem zbyt niskiego poziomu glukozy są objawy neuroglikopeniczne.
Do znacznego spadku poziomu glukozy we krwi może dojść również w nocy. Chory budzi się w nocy zmęczony, spocony, głodny, z bólem głowy.
Pierwsza pomoc w przypadku hipoglikemii:
- Pierwszym krokiem w udzielaniu pomocy osoby z podejrzeniem hipoglikemii jest pomiar poziomu cukru we krwi włośniczkowej za pomocą glukometru (jeśli jest możliwość).
Jeśli poziom cukru jest zbyt niski, należy podać takiej osobie 15-20g glukozy. Mogą to być tabletki zawierające glukozę, kostki cukru, słodzona herbata, sok pomarańczowy czy jabłko. Powoduje to szybki (w ciągu 10-20 minut) i krótkotrwały wzrost glikemii. Należy unikać produktów zawierających tłuszcze tj. batony czy czekolada, ponieważ tłuszcz spowalnia wchłanianie się cukru. Aby utrzymać prawidłowy poziom glukozy, choremu należy podać węglowodany złożone w postaci np. kromki pełnoziarnistego pieczywa.
Jeśli pacjent jest nieprzytomny należy koniecznie wezwać zespół ratownictwa medycznego i ułożyć go w pozycji bezpiecznej. Nie należy mu wówczas podawać nic doustnie, ze względu na duże ryzyko aspiracji.
Skutki ciężkiej hipoglikemii:
Zaburzenia procesów metabolicznych
– Zaburzenia układu krzepnięcia
– Uszkodzenie mięśnia sercowego podczas OZW
– Narastanie niewydolności lewej komory serca (hipoglikemii towarzyszy odwodnienie, które powoduje zmniejszenie objętości krwi krążącej)
– Często powtarzające się epizody hipoglikemii mogą prowadzić do uszkodzenia mózgu (zaburzenia psychoemocjonalne czy organiczne).