Cichy zabójca – tlenek węgla
Do zatruć tlenkiem węgla najczęściej dochodzi w sezonie jesienno-zimowym, gdy urządzenia grzewcze pracują najintensywniej. Zły stan instalacji grzewczej i przewodów kominowych, nadmierna szczelność pomieszczeń (która może doprowadzić do odcięcia dopływu powietrza zewnętrznego, zakłóceń ciągu kominowego oraz niekontrolowanej emisji spalin) – to główne przyczyny zaczadzenia.
Tlenek węgla do produkt uboczny spalania. Jego zwiększona, zagrażająca ludzkiemu życiu emisja, wynika z niepełnego spalania paliw (stałych, ciekłych i gazowych), spowodowanego brakiem dopływu właściwej ilości powietrza do urządzenia grzewczego. To gaz wyjątkowo niebezpieczny – nie ma zapachu, smaku ani barwy. Stąd też nazwa „cichy zabójca”.
Tlenek węgla łączy się z hemoglobiną, zamieniając ją w karboksyhemoglobinę, która jest niezdolna do transportu tlenu. W ten sposób dochodzi do hipoksji tkankowej (niedotlenienia tkankowego).
Tlenek węgla łączy się z hemoglobiną 250 razy łatwiej niż tlen.
Dodatkowo, tlenek węgla upośledza transport elektronów w łańcuchu oddechowym, prowadząc do powstawania wolnych rodników, uszkadzających błony komórkowe.
Tlenek węgla wchłaniany i usuwany jest w postaci niezmienionej przez płuca. Stopień zatrucia zależy od czasu ekspozycji.
Objawy zatrucia: sinoblada skóra, bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, zaburzenia orientacji i równowagi, osłabienie, zaburzenia rytmu, spadek ciśnienia tętniczego krwi, zaburzenia świadomości (a nawet śpiączka), drgawki.
Pierwsza pomoc:
- Przerwanie narażenia – przewietrzenie pomieszczenia, wyłączenie dopływu gazu do palnika/piecyka i wyniesienie zatrutego ze skażonej strefy.
- Ułożenie zatrutego w pozycji bezpiecznej, ochrona przed wychłodzeniem i jak najszybsze wezwanie karetki i straży pożarnej.
- Jedyną odtrutką na zatrucie tlenkiem węgla jest tlen.
- Aby uchronić siebie i swoich bliskich przed zatruciem warto zamontować w swoim domu czujnik tlenku węgla. Ponadto należy dbać o regularne przeglądy kominiarskie i zapewnić właściwą wentylację pomieszczeń.